Bật mí một số công dụng chữa bệnh của cây Ba gạc - Dược học cổ truyền

Bật mí một số công dụng chữa bệnh của cây Ba gạc

Nội dung bài viết

Ba gạc là loài cây thuộc họ Trúc đào, thường mọc hoang ở các vùng núi ở nước ta. Đây là một loại cây thuốc quý được các Y sĩ y học cổ truyền áp dụng vào nhiều bài thuốc chữa bệnh thần kỳ.

Bật mí một số công dụng chữa bệnh của cây Ba gạc

Bật mí một số công dụng chữa bệnh của cây Ba gạc

Thông tin cần biết về cây Ba gạc

Ba gạc còn có nhiều tên gọi khác là ba gạc lá to, hơ rác, lạc tọc, san to, a gạc lá to, ka day (Ba Na), phu mộc. Ba gạc có tên khoa học là Rauwolfia Verticillata (Lour) Baill. Cây Ba gạc thấp, cao 1-1,5m, thân nhẵn, có nốt sần. Lá mọc vòng 3 lá một, có khi 4-5 lá, hình mác, dài 6cm đến 11 cm, rộng 1,5cm đến 3cm. Hoa có hình ống, màu trắng, phình ở họng, mọc thành xim, tán ở kẽ lá. Quả đôi, hình trứng, khi chín màu đỏ tươi. Toàn cây có nhựa mủ. Ba gạc thường ra hoa từ tháng 4 đến tháng 6 và cho quả vào tháng 7-10 hằng năm. Nhân gian, vào mùa thu hoặc đông thường đào rễ về, rửa sạch đất, phơi hoặc sấy khô. Theo các lương y tại Cao đẳng Y dược TPHCM chia sẻ cần chú ý bảo vệ lớp vỏ vì lớp vỏ chứa nhiều hoạt chất nhất. Theo đông y Ba gạc có tác dụng thanh nhiệt hoạt huyết, giải độc, giáng huyết áp. Nước sắc Ba gạc có tác dụng làm giảm huyết áp có nguồn gốc trung ương, làm tim đập chậm, lại có tác dụng gây ngủ và an thần.

Tác dụng dược lý và phần hóa học của Ba chạc

Ba gạc thường được áp dụng vào nhiều bài thuốc chữa bệnh

Ba gạc thường được áp dụng vào nhiều bài thuốc chữa bệnh

Theo nguyên cứu của các dược sĩ giảng viên Cao đẳng Dược tại trường Cao đẳng Y dược TPHCM trong Ba gạc có chứa một số thành hóa học như Trong rễ và lá có Alcaloid (0,9-2,12 % ở rễ, 0,72 – 1,69 ở lá) trong đó quan trọng nhất là 1 Alcaloid gọi là Rauwolfia A, công thức thô C25H28N2O2, còn có Ajmalin , Reserpin , Ajmalixin và secpentin. Ngoài ra trong Ba gạc còn có một số tác dụng dược lý:

  • Đối với hệ tiêu hóa: Reserpin làm tăng nhu động ruột và bài tiết phân. Đối với thân nhiệt: sau khi dùng Reserpin, có sự rối loạn về điều hòa thân nhiệt.
  • Đối với hệ nội tiết: Reserpin có tác dụng kích thích vỏ tuyến thượng thận giải phóng các Corticoid. Có tác dụng kháng lợi niệu yếu. Trên chuột cống cái, Reserpin làm ngừng chu kz động dục, ức chế sự phóng noãn. Trên chuột đực, ức chế sự phân tiết Androgen.
  • Đối với thần kinh trung ương, Reserpin có tác dụng ức chế, gây trấn tĩnh rõ, giống là các dẫn chất Phenothiazin Đối với mắt, Reserpin có tác dụng thu nhỏ đồng tử 1 cách rõ rệt (là 1 trong những triệu chứng sớm nhất sau khi dùng thuốc). Reserpin còn làm sa mi mắt, làm thư dãn mi mắt thứ 3 (Nictitating membrane) của mèo và chó.
  • Đối với huyết áp: dùng nước sắc Ba Gạc nghiên cứu trên thỏ và chó thấy có tác dụng giảm áp rõ với liều 0,5/kg thân thể súc vât (Bộ môn sinh l{ đại học y dược Hà Nội 1960). +Đối với tim: trên tim ếch cô lập và tại chỗ thấy nước sắc Ba Gạc làm chậm nhịp tim(do Ajmalin). Trên hệ mạch ngoại biên của thỏ không thấy có tác dụng trên mạch máu ngoại biên.

Ứng dụng vào một số bài thuốc chữa bệnh với Ba gạc

Ðược dùng trị huyết áp cao đau đầu, mất ngủ, choáng váng, đòn ngã, dao chém, sởi, ngoại cảm thấp nhiệt, động kinh, ghẻ lở. Hiện nay ta chế thuốc dưới dạng cao lỏng, chứa 1,5 % alcaloid toàn phần, 1g cao bằng 1g vỏ rễ để chữa cao huyết áp và làm thuốc an thần. rắn cắn, Chiết xuất các alcaloid (ajmalin, reserpin, alcaloid toàn phần) dùng dưới dạng viên nén chữa cao huyết áp. Ajmalin dùng chữa loạn nhịp tim dưới dạng thuốc viên và thuốc tiêm.

Các lương y tại trường Cao đẳng Y dược TPHCM không nên dùng Reserpin và các chế phẩm từ Ba Gạc trong các trường hợp dạ dầy tá tràng bị loét, nhồi máu cơ tim, hen suyễn …

Nguồn: duochoccotruyen.edu.vn