Tật lê và những công dụng đặc biệt tốt cho sức khỏe con người - Dược học cổ truyền

Tật lê và những công dụng đặc biệt tốt cho sức khỏe con người

Nội dung bài viết

Tật lê là một loại cây mọc hoang ở ven biển còn được gọi với tên khác là gai yết hầu. Đây là một cây thuốc được áp dụng vào nhiều bài thuốc dân gian. Hãy cùng với các lương y tại trường Cao đẳng Y dược TPHCM tìm hiểu sơ lược về loại cây đặc biệt này.

Tật lê và những công dụng đặc biệt tốt cho sức khỏe con người

Tật lê và những công dụng đặc biệt tốt cho sức khỏe con người

Tìm hiểu sơ lược thông tin về cây Tật lê

Tật tê có tên khoa học Tribulus terrestris, đây là một cây thuốc quý. Loại cỏ thường bò lan trên mặt đất nhiều cành dài từ 2m đến 3cm, kép lông chim lẻ, 5-6 đôi lá chét đều, phủ lông trắng mịn ở mặt dưới. Hoa thường nở vào mùa hè, có màu vàng, mọc riêng ở kẽ lá, cuống ngắn, 5 lá đài 5 cánh hoa, 5 bầu ô, 10 nhị. Quả nhỏ khô, gồm 5 vỏ cứng trên có gai hình 3 cạnh, dưới lớp vỏ dày là hạt có phôi không nội nhũ. Tật lê là quả chín phơi hay sấy khô của cây tật lê. Vì quả có gai, giẫm phải thường sinh bệnh thối thịt như bị ma quỷ cho nên còn có tên gai ma vương. Tật lê thường mọc ven sông hay ven biển các tỉnh Quảng Trị, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế và các tỉnh phía nam nước ta và một số nước á nhiệt đới. Vào các tháng 8-9, quả chín thì đào cả cây hay cắt lấy phần trên cây về, phơi khô, dùng gậy cứng đạp và chọn lấy những quả già. Thường dùng sống hay hơi sao qua cho cháy gai rồi sàng sảy bỏ gai giã nát vụn mà dùng.

Theo Đông y, tật tê có vị cay, đắng, tình ôn. Có công dụng bình can, thắng thấp, tán phong, hành huyết, dùng chữa các bệnh Nhức đầu, mắt đỏ, tích tụ, nhiều nước mắt, phong ngứa, tăc sữa. Lưu y những người huyết hư, khí yếu không nên dụng tật lê. Hiện nay tật lê thường dùng chữa nhức vùng mắt, đau mắt, chảy nước mắt. Ngoài ra còn dùng làm thuốc bổ thận, trị Đau lưng, tinh dịch không bền, gầy yếu, chảy máu cam,lị, súc miệng chữa loét miệng.

Theo tìm hiểu của các giảng viên Cao đẳng Dược tại trường Cao đẳng Y dược TPHCM cho thấy trong quả tật lê có chứa các chất: Ancaloit 0,001 %, chất béo 3,5 %, tinh dầu, rất nhiều natri, flavonozit, tannin, phylloerythrin, nhiều saponin mà trong đó có diosgenin là hoạt chất có tác dụng tăng cường sinh lý. Theo tác dụng dược lý, hoạt chất protodioscin trong cây tật lê có tác dụng kích thích sinh lý: Tăng tần xuất yêu, tăng cường khả năng cương cứng của cậu nhỏ. Thành phần của Bạch tật lê không có chất nào có tính chất kích thích, khả năng tăng cường tình dục của cây thuốc này là do tác dụng lên hệ dưới đồi – tuyến yên dẫn đến tăng tiết nội tiết tố nam một cách tự nhiên.

Tật tê và một số bài thuốc chữa bệnh cần biết

Tật tê và một số bài thuốc chữa bệnh cần biết

Tật tê và một số bài thuốc chữa bệnh cần biết

  • Chữa lở ngứa ngoài da: Bạch tật lê 9 g, Kinh giới 6g, Thổ phục linh 6 g, Ý dĩ , Thương nhĩ tử đều 3g, sắc lấy nước uống.
  • Chữa đau mắt, mờ mắt, ngứa hay chảy nước mắt Bạch tật lê 12 g, Bạch cúc hoa 9g, sắc 3 chén nước còn 2 chén, chia 2 lần uống sáng tối.
  • Chữa kinh nguyệt không đều, thấy kinh đau bụng: Tật lê 12 g, đương quy 12 g, nước 400 ml, sắc còn 200 ml, chia 2 lần uống trong ngày.
  • Trị triệu chứng đau mắt: Cho tật lê vào chén nước. Đun sôi. Hứng mắt vào hơi nước.