Khám phá công dụng chữa bệnh của cây Cốc tinh thảo - Dược học cổ truyền

Khám phá công dụng chữa bệnh của cây Cốc tinh thảo

Nội dung bài viết

Cốc tinh thảo hay còn được gọi là Cỏ dùi trống, một loại cỏ thường mọc sau các vụ thu lúa hay những nơi ẩm ướt ở khắp nước ta, tuy nhiên ít ai ngờ rằng loại cỏ này là cây thuốc, một loại dược học cổ truyền với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe con người.

Khám phá công dụng chữa bệnh của cây Cốc tinh thảo

Khám phá công dụng chữa bệnh của cây Cốc tinh thảo

Tìm hiểu thông tin sơ lược về Cốc tinh thảo

Cốc tinh thảo có tên khoa học là Eriocaulon sexangulare L, Thuộc họ Cốc tinh thảo Eriocaulaceae, còn được gọi với một số tên khác như cỏ dùi trống, cỏ đuôi công hay cây cốc tinh. Cốc tinh thảo là cây thảo nhỏ, sống hằng năm, thân rất ngắn mang một chùm lá mọc vòng, rộng và hình dải, nhẵn, có nhiều gân dọc. Cán hoa dài 10cm -55 cm, có cạnh sắc và vặn nhiều hay ít. Đầu hình trứng hay hình trụ, có lông rải rác, lá bắc của tổng bao nhẵn cứng, màu vàng ra, lớp lên nhau và che các hoa vào phía trong. Cốc tinh thảo thường ra hoa vào mùa hạ và mùa thu. Hoa đực có 2 lá đài dính thành ống, 2 cánh hoa dính thành ống và bao phân màu đen. Hoa cái có 3 lá đài rời, 3 cánh hoa ngắn hơn lá đài và có lông rải rác. Theo nhân gian Hoa và cuống hoa tự cán mang hoa phơi hay sấy khô. Cụm hoa hình đầu, đường kính 0,5cm -0,8 cm có cán dài, dùng hoa bỏ cán gọi là Cốc tinh châu, gồm nhiều hoa khô nhỏ hình ống màu vàng bóng nén chặt với nhau, trên đầu có vẩy nhỏ màu trắng xám các cây nhỏ xếp liền nhau cho hình cầu có màu trắng xám. Bóp nát ra thấy nhiều hạt nhỏ màu đen. Gốc cụm hoa có một tổng bao gồm nhiều lá bắc hình vảy nhỏ màu vàng bóng. Chất mềm dẻo, khó bẻ gẫy. Theo nguyên cứu của các lương y tại trường Cao đẳng Y dược TPHCM, Cốc tinh thảo có vị ngọt, hơi cay , tính bình có hơi lạnh không độc. Có công dụng sơ tán phong nhiệt, sáng mắt tan màng mộng, Nhức răng, Viêm kết mạc, Trị mắt có màng mộng (mục ế) , Cảm mạo phong nhiệt.

Cốc tinh thảo và một vài bài thuốc chữa bệnh hữu ích

Cốc tinh thảo và một vài bài thuốc chữa bệnh hữu ích

Cốc tinh thảo và một vài bài thuốc chữa bệnh hữu ích

  • Chữa trẻ nhỏ bị cam tích, nhìn không rõ, mắt đỏ sợ ánh sáng: Cốc tinh thảo 1g -60 g, gan heo 60 g sắc lấy nước uống (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Học).
  • Chữa mắt đỏ, nhức nửa đầu, mắt có màng mộng, Đau răng do phong hỏa: Cốc tinh thảo 9 g, Long đởm 6 g, Sinh địa 12g, Xích thược 9g, Hồng hoa 3 g, ngưu bàng tử 9 g, Kinh giới 6 g, Phục long 9 g, Mộc thông 6 g, Cam thảo 3g. Sắc lấy nước uống (Cốc Tinh Long Đởm Tán – (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Học).
  • Chữa lợi răng sưng đau: Cốc tinh thảo 15g-30 g sắc lấy nước uống.
  • Chữa trẻ nhỏ bị quáng gà Phổi dê đã thiến rồi 1 cặp đừng rửa nước lấy dao tre xẻ bỏ vào một nắm Cốc tinh thảo vào nồi sành nấu chín ăn hằng ngày. Có thể nướng sao tán làm viên bằng hạt đậu xanh, lần uống 3 viên với nước trà (Vệ Sinh Gia Bảo).
  • Chữa trẻ nhỏ bị trúng nắng, trên mửa dưới ỉa, khát nước bồn chồn khí chịu Cốc tinh thảo đốt tồn tính, xong hạ khử thổ cho người mới tán bột, uống với nước cơm nguội lần nửa chỉ (Bảo Ấu Đại Toàn).
  • Chữa màng mộng trong mắt: Cốc tinh thảo, Phòng phong, mỗi thứ 9 g sắc lấy nước uống (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Học).
  • Chữa chảy máu cam không cầm: Cốc tinh thảo tán bột uống với nước miến sắc lấy nước uống mỗi lần 6 g (Thánh Huệ Phương).
  • Chữa mắt có màng mộng: Cốc tinh thảo, Phòng phong, 2 vị bằng nhau tán nhuyễn thành bột uống với nước cơm (Minh Mục Phương).
  • Chữa mắt kéo màng sau khi đậu mùa, lèm nhèm nước mắt sống chảy rít rát khó chịu, lâu ngày không bớt: Cốc tinh thảo tán nhuyễn thành bột bỏ vào trong gan heo nấu ăn, bài khác gia Cáp phấn 2 vị bằng nhau bỏ trong gan heo nấu ăn hàng ngày (Thiệu Chân Nhân, Tế Chúng Phương).
  • Chữa nhức đầu, đau vùng mi mắt, thiên đầu thống: Cốc tinh thảo 6 g, Địa long 9g, Nhũ hương 3 g, tán nhuyễn thành bột mỗi lần dùng nửa chỉ đốt cháy vào ống ngức bên nào ngửi bên lỗi mũi ấy (Thánh Tế Tổng Lục).
  • Chữa nhức đầu một bên hoặc chính giữa đầu: Cốc tinh thảo 30g tán bột hồ với bột miến trắng Phết lên giấy dán vào chỗ đau, khô thay miếng khác (Tập Nghiệm Phương). Lại dùng Cốc tinh thảo tán bột, Đồng lục mỗi thứ 3g, Tiêu thạch nửa phân tùy theo đau bên phải hoặc trái mà thổi vào mũi (Thánh Tế Tổng Lục).

Theo tìm hiểu của các giảng viên Cao đẳng Dược tại trường Cao đẳng Y dược TPHCM khuyến cáo rằng người không có phong nhiệt không nên dùng Cốc tinh thảo và kỵ sắc.