Nội dung bài viết
Cây Củ Mài hay còn được gọi với tên khác là Sơn dược hay Hoài sơn…Đây là một loại Thảo Dược Trị Bệnh được các thầy thuốc Y học cổ truyền áp dụng trong nhiều bài thuốc trị bệnh đặc biệt hữu ích.
Tìm hiểu công dụng trị bệnh từ cây Củ Mài
Sơ lượt thông tin về cây cây Củ Mài
Củ mài là một loại cây thuộc họ Củ Nâu (Dioscoreaceae), cây có tên khoa học là Dioscorea Persimilis. Củ mài được tìm thấy ở nhiều nước như Trung Quốc, Thái lan, Myanmar và điển hình là ở vùng Himalayas. Ở nước ta, củ mài xuất hiện khá nhiều ở các tỉnh miền Bắc và miền Trung từ Huế trở ra.
Củ mài là một loại cây dây leo cuốn có phần thân khá nhẵn với màu hơi đỏ hồng. Phần rễ mầm lên thành củ, dài có khi tới hơn 1 m, đường kính khoảng từ 2cm đến 10cm cùng nhiều rễ con. Mặt phía ngoài của củ mài có màu vàng nâu, tương đối nhẵn. Bên trong khi bẻ ra sẽ thấy có màu trắng ngà và không xuất hiện xơ. Lá của cây Củ mài là lá đơn, mọc đối nhau có hình tim dài cùng cuống dài, mép lá nhẵn. Mỗi chiếc lá thường sẽ có khoảng 5 đến 7 gân lá mọc tỏa ra từ gốc. Ở các kẽ lá mọc lên những củ con còn được gọi là thiên hoài hoặc dái củ mài. Bộ phận hoa của cây Củ mài mọc thành từng chùm ở các kẽ lá, bao gồm nhiều hoa nhỏ có màu trắng vàng. Phần quả là quả nang có 3 cánh, phía trong có các hạt cánh mỏng với màu nâu xỉn.
Theo phân tích từ các giảng viên chuyên khoa Cao đẳng Dược tại Trường Cao đẳng Y dược Pasteur cho biết, dược liệu củ mài có chứa khoảng 63,25 % tinh bột, 0,45 % lipid, 6,75% protid, 2% đến 2,8% chất nhầy. Bên cạnh đó, Củ Mài còn có thêm các thành phần khác như allantoin, dioscin, saponin có nhân sterol, cholin cùng hàng loạt các axit amin và nguyên tố vi lượng.
Củ mài thường mọc hoang hay được trồng nhiều ở nước ta
Củ Mài và một số bài thuốc trị bệnh hữu ích
Trị kiết lỵ, tiêu chảy lâu ngày do tỳ vị hư nhược: Sử dụng củ mài, bạch truật, đảng sâm, cam thảo mỗi loại 80 g; biển đậu 60g; trần bì, liên nhục, cát cánh, ý dĩ nhân, sa nhân mỗi loại 30g. Sau đó mang tán tất cả các nguyên liệu thành bột mịn sau đó trộn đều lên. Người lớn dùng mỗi lần 8 đến 12g, ngày 1 đến 3 lần. Trẻ em thì giảm 1/2 liều. Có thể dùng với nước sôi nguội hay đem sắc thành nước uống.
Chữa kiện tỳ tiêu thực, sử dụng cho trẻ em: Chuẩn bị 60g củ mài sao vàng, 45 g bạch biển đậu sao vàng, 45g sơn trà, 45g mạch nha, 45 g đương quy, 45g thần khúc, 30 g bạch truật sao vàng, 30g trần bì, 30g sử quân tử, 20g hoàng liên, 20g cam thảo. Sau đó mang tất cả dược liệu đã chuẩn bị đem tán thành bột mịn rồi trộn với mật ong và vò thành từng viên cỡ bằng hạt đậu đen. Mỗi lần cho trẻ uống chỉ 3g thuốc, 2 đến 3 lần/ngày.
Trị di tinh nhiều lần: Dùng củ mài, phục linh, bạch truật, táo nhân, kim anh, khiếm thực, đảng sâm mỗi loại 12 g; viễn chí, ngũ vị tử mỗi loại 6 g; cam thảo 4 g. Mang sắc nước để uống mỗi ngày.
Trị đái tháo đường: Sử dụng 24 g củ mài; tri mẫu, hoa phấn, hoàng kỳ, cát căn mỗi loại 12 g; cam thảo 4g; ngũ vị tử 6 g. Sao vàng tất cả dược liệu đã chuẩn bị rồi sắc lấy nước uống.
Trị suy dinh dưỡng kèm tiêu chảy ở trẻ em: Sử dụng 100 g củ mài, 100g ý dĩ, 50g phòng đẳng sâm, 50 g bạch truật, 100g mạch nha, 25 g hạt cau, 25 g vỏ quýt. Sau đó mang các dược liệu đã chuẩn bị đi sao vàng rồi tán thành bột mịn và trộn đều. Mỗi ngày cho trẻ uống khoảng từ 15 đến 20 g bột.
Trị đau lưng: Chuẩn bị Củ mài, sơn thù du mỗi loại 10 g; đỗ trọng, ba kích, ngưu tất mỗi loại 12 g; ngũ gia bì, quế tâm, độc hoạt, cẩu tích mỗi loại 8 g, phòng phong 6 g. Sau đó mang tất cả các dược liệu đã chuẩn bị tán thành bột mịn. Sau đó trộn đều và thêm mật ong vào để vò thành từng viên cỡ bằng hạt đậu xanh. Mỗi lần uống tầm 10 viên, nên dùng khi bụng đói.
Củ mài được áp dụng vào nhiều bài thuốc trị bệnh
Những điểm cần chú ý khi sử dụng các bài thuốc từ Củ Mài
Theo chia sẻ từ các giảng viên khoa Cao đẳng Điều dưỡng tại Trường Cao đẳng Y dược Pasteur cho biết, Củ mài là một loại dược liệu chống chỉ định với những người thấp nhiệt hay đang bị táo bón. Hiện nay, trên thị trường có nhiều nơi đang bày bán củ mài giả được làm từ khoai mì non. Các bạn cần lưu ý để tránh mua phải hàng kém chất lượng, gây ảnh hưởng xấu cho sức khỏe trong quá trình sử dụng.
Bài viết chỉ có tính chất tham khảo về thảo dược Củ Mài. Nếu có nhu cầu sử dụng Củ Mài để trị bệnh các bạn nên hỏi ý kiến của các bác sĩ hay thầy thuốc có chuyên môn để được tư vấn cụ thể liều dùng.