Cây nhân trần còn có tên là hoắc hương núi hoặc chè nội. Loại cây này được sử dụng để chữa trị các vấn đề về gan như viêm gan, vàng da, viêm túi mật,… Ngoài ra còn được dùng để kiểm soát nồng độ lipit và cholesterol trong máu.
- Khổ qua rừng – vị thuốc đông y điều trị bệnh hiệu quả
- Vị thuốc đông y Bồ hoàng giúp bảo vệ hệ tim mạch rất tốt
Hình ảnh cây Nhân trần trong thiên nhiên
Nội dung bài viết
Nhân trần là cây gì?
Tên gọi khác: chè nội, Bồ bồ, Hoắc hương núi, chè cát.
Tên khoa học: Adenosma cordifolium.
Họ: Hoa Mõm chó.
Dược liệu thuộc họ Mã đề. Là loại cây thân cỏ, mọc tự nhiên, phân bố chủ yếu ở vùng có khí hậu nhiệt đới và đảo ở khu vực Châu Á.
Theo sổ sách ghi chép của Đông y, vị thuốc này được chia thành 2 loại:
Nhân trần nam: Hay còn có tên gọi khác là Hoắc hương núi, phân bố ở các tỉnh miền núi Tây Bắc như: Cao Bằng, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Thái nguyên và một số tỉnh miền Trung (Quảng Nam, Quảng Ngãi…)
Nhân trần Bắc: Phân bố ở đảo Hải Nam và các tỉnh Trung Quốc.
Thành phần
Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh, trong cây thuốc quý Nhân trần có các thành phần hoạt chất tốt trong chăm sóc sức khỏe con người. Có thể kể đến như: Flavonoid, Coumarin, Saponin, Acid nhân thơm, 1% tinh dầu.
Trong 1% tinh dầu có chứa các hoạt chất gồm: Paracymen, Limonen, Pinen, Anethol…
Mùi vị
Theo Đông y, dược liệu này có vị cay, tính ấm, mùi thơm.
Tác dụng của nhân trần là gì?
Theo Y học hiện đại
- Thanh nhiệt, giải độc cơ thể
- Điều trị viêm gan, tăng khả năng thải độc tố của gan, chữa vàng da, đau mắt đỏ
- Tăng tiết mật, lợi tiểu
- Tiêu diệt giun
- Điều trị mất ngủ kinh niên
- Hạ huyết áp
- Ức chế tế bào ung thư
- Giảm mỡ máu, hạ cholesterol toàn phần.
Theo Y học cổ truyền
Y sĩ Y học cổ truyền chia sẻ, thảo dược có tác dụng lợi thấp, hành khí, thanh nhiệt, chỉ thống, lợi tiểu tiện, giảm vàng da, mát gan…
Ngoài ra, trên lâm sàng, vị thuốc này còn được sử dụng để điều trị bệnh như: Viêm gan truyền nhiễm cấp tính ở thể vàng da, thiểu năng mạch vành, eczema ở trẻ em, nấm da, viêm loét miệng…
Cây nhân trần được sử dụng để chữa trị các vấn đề về gan như viêm gan, viêm túi mật,…
Một số bài thuốc chữa bệnh từ nhân trần
Bài thuốc chữa rối loạn mỡ máu
Chuẩn bị: 40g Nhân trần thái nhỏ, hãm với nước sôi trong 15 phút. Có thể thêm chút đường phèn để điều trị, uống thay trà hàng ngày.
Bác sĩ – Giảng viên Trung cấp Y học cổ truyền chia sẻ, cách dùng này cũng có công dụng trong điều trị huyết áp cao, bệnh viêm gan cấp và mạn tính, gan nhiễm mỡ.
Điều trị viêm gan vàng da cấp tính có sốt
Chuẩn bị: 200g Nhân trần, 50g Sinh Đại hoàng, 40g trà. Ba dược liệu này đem tán nhỏ. Mỗi ngày chỉ dùng 30g hãm với nước sôi để trong ấm 15 phút.
Chống viêm sỏi mật, viêm túi mật
Chuẩn bị: 200g Nhân trần, 200g râu ngô, 100g Bồ công anh. Các vị đem tán vụn, mỗi ngày hãm 40g trà với nước sôi để uống.
Trị viêm gan vàng da, tiểu ít
Nguyên liệu: 16g Nhân trần, Quế chi 6g, Trạch tả, Bạch linh, Trư linh mỗi loại 12g.
Thực hiện: Sắc với 500ml nước cho tới khi còn 200ml nước thì dừng lại, chia thành 2 phần uống trong ngày.
Bài thuốc chữa viêm da
Nhà có trẻ nhỏ chẳng may mắc bệnh về da như: viêm da, mẩn ngứa, viêm da có mủ thì có thể sử dụng bài thuốc sau.
Nguyên liệu: 30g Nhân trần khô, 15g Lá sen khô.
Cách thực hiện:
- Cho hai nguyên liệu tán thành bột mịn, trộn đều với nhau.
- Mỗi lần dùng lấy 3g bột hòa cùng 100ml nước ấm, thêm chút mật ong, khuấy đều với nhau.
- Uống đều trong 2 tuần, ngày uống 2 lần vào buổi sáng và tối, tình trạng viêm da sẽ được cải thiện.
Bài thuốc trị bệnh máu khó đông
- Lá nhân trần tươi rửa sạch, ngâm với nước muối pha loãng.
- Sau đó, giã nát, đắp lên vết thương, sau mấy phút vết thương sẽ giảm sưng, đau và cầm máu.
Bài thuốc trị giun chui ống mật
Nguyên liệu: Nhân trần khô, Kim ngân hoa, Bồ công anh, Liên kiều, mỗi loại 20g.
Thực hiện: Nguyên liệu rửa sạch, cho vào ấm cùng 1,5l nước, đun cho tới khi còn 500ml nước thì dừng lại. Lượng nước thuốc thu được chia thành 3 phần, sử dụng hết trong ngày.
Một số lưu ý khi sử dụng vị thuốc nhân trần
Bác sĩ Y học cổ truyền Sài Gòn chia sẻ, để sử dụng Nhân trần chữa rối loạn mỡ máu có hiệu quả, người bệnh cần lưu ý những điều sau:
- Rất nhiều người có thói quen sắc Cam thảo với Nhân trần cùng nhau. Cách làm này hoàn toàn sai. Vì hai dược liệu có tác dụng trái ngược nhau, không thể kết hợp chung.
- Phụ nữ có thai nếu không có chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không nên sử dụng dược liệu này.
- Phụ nữ đang cho con bú không nên dùng Nhân trần vì có thể sẽ mất sữa.
- Tuyệt đối không sử dụng Nhân trần trong thời gian dài. Mặc dù có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tuy nhiên nếu gan không mắc bệnh lý thì không nên dùng vì có thể sẽ gây tổn thương cơ quan này.
- Trong quá trình sử dụng, nếu có biểu hiện bất thường, hãy ngưng uống để theo dõi tình trạng sức khỏe.
- Nếu uống thay nước lọc, hãy pha loãng để tránh mất cân bằng điện giải.
- Không dùng song song Nhân trần với vị thuốc lợi tiểu khác, tránh thận phải làm việc quá sức.
