Hà thủ ô được xem như một loại thuốc bổ Đông y quý giá, với khả năng đánh bại dấu vết của thời gian, giúp tóc và râu trở nên đen hơn, thúc đẩy chức năng thận, tăng cường tinh tủy, và bảo vệ gân cốt.
Đặc điểm và công dụng của cây hà thủ ô đỏ
Hà thủ ô đỏ, hay còn gọi là thủ ô, giao đằng, dạ hợp, hoặc địa tinh, thuộc họ Rau răm Polygonaceae và có tên khoa học là Polygonum multiflorum Thumb hoặc Fallopia multiflora. Rễ củ khô của cây hà thủ ô đỏ, hay Radix Polygoni multiflori, đã lâu nay được biết đến trong y học truyền thống Đông y với nhiều ứng dụng quý giá.
Theo bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, tên gọi “giao đằng” xuất phát từ cách các dây cây xoắn vào nhau, hoặc “dạ hợp” vì chúng thường quấn lấy nhau, tạo ra hình dạ hợp độc đáo. Cây này có nhiều đốt và hoa đẹp mắt, là một phần của di sản cây trồng trong y học truyền thống Đông y.
Hà thủ ô đỏ có vị đắng chát và tính ôn. Theo Đông y, nó có lợi cho kinh can, tâm, và thận. Các tác dụng của hà thủ ô đỏ rất đa dạng, bao gồm bổ gan, thận, cố tinh, dưỡng huyết, và trừ phong thấp. Để sử dụng, hà thủ ô đỏ có thể được làm thành thuốc sắc, thuốc rượu hoặc thuốc bột.
Bài thuốc từ hà thủ ô đỏ
Ngoài những tác dụng chung của hà thủ ô đỏ, nó cũng là thành phần chính của một số bài thuốc truyền thống Đông y như sau:
Bài số 1: Bài thuốc này thích hợp cho người già yếu, thần kinh suy nhược, và ăn uống kém tiêu. Bài thuốc này bao gồm 10g hà thủ ô, 5g đại táo, 2g thanh bì, 3g trần bì, 3g sinh khương, 2g cam thảo, và 600ml nước. Sắc còn lại 200ml và chia thành 3-4 lần uống trong ngày.
Bài số 2: Bài thuốc này giúp làm cho tóc râu trắng hóa đen, tăng sức khỏe cho gân xương, và bền tinh khí. Nó bao gồm hà thủ ô đỏ 600g, bạch phục linh 600g, ngưu tất 320g, đương quy 320g, câu kỷ tử 320g, thỏ ty tử 320g, và bổ cốt chi 100g. Tất cả các thành phần này được tẩm rượu hoặc phơi khô, sau đó kết hợp và uống theo chỉ dẫn cụ thể.
Bài số 3: Bài thuốc này có công dụng tương tự như bài số 2, nhưng được gọi là “Hà thủ ô hoàn” và ít vị hơn. Nó bao gồm hà thủ ô 1.800g và ngưu tất 600g, và được kết hợp với đậu đen.
Bài số 4: Bài thuốc này cũng tương tự như bài trước và được gọi là “Hà thủ ô tán.” Hà thủ ô cạo vỏ, thái mỏng, và tán bột. Liều dùng là 4g vào sáng sớm, chiêu thuốc bằng rượu.
Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM chia sẻ hà thủ ô đỏ chứa nhiều chất có lợi cho sức khỏe và đã được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực y học truyền thống Đông y để cải thiện sức khỏe tổng thể của con người.
