Viêm amidan là tình trạng viêm nhiễm ở hai bên họng, thường gặp ở trẻ em. Đây là một phần của hệ thống miễn dịch, giúp chống lại nhiễm trùng. Theo Đông y, viêm amidan còn gọi là “nhũ nga”, được chia thành cấp tính (“phong nhiệt nhũ nga”) và mạn tính (“hư hỏa nhũ nga”).
1. Viêm Amidan ở trẻ em: Nguyên nhân và triệu chứng
Viêm amidan ở trẻ: Amidan sưng to, có thể đỏ, vướng víu, khó nuốt. Nguyên nhân mãn tính: Môi trường ô nhiễm, vệ sinh kém, dinh dưỡng không hợp lý, uống nhiều đồ lạnh, hút thuốc lá, nhiễm trùng hô hấp trên không điều trị triệt để. Triệu chứng phổ biến: Đau họng, khó nuốt, sưng hạch cổ, khàn giọng, sốt, ớn lạnh, đau đầu, đau tai, buồn nôn, đau bụng, mệt mỏi, amidan đỏ/sưng/có tiết dịch trắng, khó thở, ngáy.
2. Đông y chữa viêm Amidan mãn tính cho trẻ em: Có hiệu quả không?
Nhiều người băn khoăn về việc chữa viêm amidan bằng Đông y cho trẻ. Thông thường, viêm amidan được điều trị bằng Tây y hoặc cắt amidan. Tuy nhiên, việc cắt amidan cần được chỉ định cụ thể.
Theo chuyên gia y khoa Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, các bài thuốc Đông y trên thị trường quảng cáo có thể chữa dứt điểm amidan, nhưng thực tế chỉ hiệu quả với các trường hợp bệnh nhẹ. Đối với trường hợp nặng, Đông y khó có thể cắt hoàn toàn bệnh, mà thường chỉ giúp giảm nhẹ triệu chứng và kéo dài bệnh.
Lưu ý quan trọng: Sức đề kháng của trẻ em còn yếu, việc điều trị viêm amidan bằng Đông y có thể không mang lại hiệu quả triệt để và có thể khiến bệnh dai dẳng hơn. Khi trẻ bị viêm amidan, cha mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ chuyên môn tư vấn và điều trị phù hợp, không nên tự ý dùng thuốc Đông y theo quảng cáo.
3. Các bài thuốc Đông y tiêu biểu
Dưới đây là một số bài thuốc Đông y thường được sử dụng cho viêm amidan, tuy nhiên cần có sự tư vấn của bác sĩ Đông y trước khi áp dụng, đặc biệt cho trẻ em.
– Viêm Amidan cấp tính thể nhẹ:
Bài 1: Sắc các vị huyền sâm, cát cánh, đại liên tử, bạc hà, kim ngân hoa, toái cốt tử, kinh giới, bạch dược, cam thảo, á thực uống trong ngày.
Bài 2: Sắc các vị kim ngân hoa, sinh địa, cây cỏ mực, sơn đậu căn, diếp hoang, cát cánh, bạc hà, ô phiến, ngưu bàng tử uống hàng ngày.
– Viêm Amidan Cấp Tính Thể Nặng:
Bài 1: Sắc băng thạch trước 10 phút, sau đó cho kim ngân hoa, huyền sâm, hủ trường, quốc lão, đạm trúc diệp, bạch dược, chi tử, hoàng liên vào. Khi thuốc cô đặc còn một nửa mới thêm bạc hà sắc thêm 10 phút, chia uống 3 lần/ngày.
Bài 2: Sắc các vị băng thạch, kim ngân hoa, lộc trường, cam thảo đất, địa hoàng, hoàng liên, phục xà bì, xạ can lấy nước cô đặc, chia uống 2-3 lần khi còn ấm.
– Viêm Amidan mãn tính:
Bài 1: Sắc các vị thục chi, đảng sâm, sơn giới, sài hồ, châu ma, đương quy, đỗ phụ, kim ngân hoa, hoàng quyết, quốc lão, liên kiều uống hết trong ngày.
Bài 2: Sắc các vị địa hoàng, hoài sơn, trọng đài, cỏ xước, dưa trời, sơn thù, như ý thái, đan bì, phục linh bì, tri mẫu, câu kỷ, rẻ quạt lấy nước chia uống 3 lần trong ngày khi còn ấm.\
– Bài thuốc từ Huyền sâm, Ngưu tất, Hoài sơn (cho viêm amidan cấp):
Nguyên liệu: Huyền sâm, ngưu tất, sơn phù, hoài sơn, trạch tả, thiên hoa phấn, sinh địa, phục linh, tri mẫu, đan bì, địa cốt bì.
Cách dùng: Sắc uống 3 lần/ngày khi còn ấm, mỗi ngày 1 thang.
– Bài thuốc từ Phòng phong, Triết bối mẫu (giảm đau, thanh nhiệt):
Nguyên liệu: Phòng phong, triết bối mẫu, kim ngân hoa, xích thược, bạch chỉ, thiên hoa phấn, sơn đậu căn, tảo hưu, chế nhũ hương, cam thảo, mộc dược.
Cách dùng: Sắc uống 3 lần/ngày, kiên trì mỗi ngày 1 thang.
– Bài thuốc từ Cỏ nhọ nồi, Bạc hà, Bồ công anh (thể âm hư):
Nguyên liệu: Cỏ nhọ nồi, bạc hà, bồ công anh, huyền sâm, kim ngân hoa, sinh địa, sơn đậu căn, cát cánh, xạ can.
Cách dùng: Sắc uống 3 lần/ngày khi còn ấm, kiên trì mỗi ngày 1 thang.
– Bài thuốc từ Liên kiều, Ngưu bàng tử (thể huyết ứ):
Nguyên liệu: Ngân hoa, liên kiều, ngưu bàng tử, bạc hà, cát cánh, mã thầy, xuyên tiêu, hoàng cầm, cam thảo.
Cách dùng: Sắc uống 3 lần/ngày khi còn ấm.
– Bài thuốc từ Bản lam căn, Liên kiều (giảm đau, ngăn tái phát):
Nguyên liệu: Bản lam căn, liên kiều, ngưu hoàng tử, cát cánh, hoàng cầm, hoàng liên, trần bì, thăng ma, sài hồ, mã thầy, cương tàm, bạc hà, cam thảo.
Cách dùng: Sắc uống 2 lần/ngày, kiên trì vài ngày.
– Bài thuốc từ Bồ công anh, Đại thanh diệp (trị dứt điểm, bồi bổ):
Nguyên liệu: Bồ công anh, đại thanh diệp, hoàng cầm, đan bì, xích thược, cam thảo.
Cách dùng: Sắc uống 3 lần/ngày, mỗi ngày 1 thang, duy trì đến khi khỏi hẳn.
4. Lưu ý quan trọng khi dùng thuốc Đông Y cho trẻ
Các bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa cho biết để đạt hiệu quả tốt nhất và đảm bảo an toàn, cần lưu ý:
– Không tự ý dùng thuốc: Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên môn trước khi cho trẻ sử dụng.
– Không kết hợp Đông y và Tây y cùng lúc: Có thể gây tương tác hoặc tác dụng phụ không mong muốn.
– Kiên trì: Thuốc Đông y cần thời gian để phát huy tác dụng. Không nóng vội, tuân thủ đúng liệu trình.
– Kiểm tra chất lượng thuốc: Đảm bảo nguyên liệu không nấm mốc, rửa sạch trước khi sắc.
– Chế độ ăn uống và sinh hoạt:
Kiêng cữ: Hạn chế đồ ăn dầu mỡ, cay nóng, đồ lạnh, chất kích thích, thuốc lá. Tránh môi trường ô nhiễm, khói thuốc.
Vệ sinh: Giữ răng miệng sạch sẽ, súc miệng đều đặn. Giữ ấm cơ thể, đặc biệt vùng cổ họng khi trời lạnh.
Bổ sung: Tăng cường trái cây, rau xanh, thực phẩm giàu vitamin C, P, kẽm, protein, sữa chua, trà thảo mộc.
Vận động: Tập thể dục đều đặn để nâng cao sức đề kháng.
