Liên cầu khuẩn là nhóm vi khuẩn hình cầu Gram dương, có khả năng lây lan nhanh và gây ra nhiều bệnh lý từ nhẹ đến nghiêm trọng ở cả trẻ em và người lớn. Với hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, trẻ em là đối tượng đặc biệt dễ mắc phải các bệnh do liên cầu khuẩn gây ra.
Vì sao trẻ dễ mắc bệnh do liên cầu khuẩn?
Liên cầu khuẩn chủ yếu lây truyền qua giọt bắn, tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, dùng chung vật dụng cá nhân hoặc tiếp xúc với bề mặt không sạch sẽ. Có một số lý do khiến trẻ em đặc biệt dễ bị ảnh hưởng:
– Hệ miễn dịch non yếu: Sức đề kháng của trẻ em chưa phát triển đầy đủ, khiến cơ thể dễ bị tấn công bởi vi khuẩn.
– Môi trường sống và sinh hoạt: Môi trường không vệ sinh, cùng với việc tiếp xúc nhiều trong các hoạt động học tập, vui chơi, đặc biệt là ở những nơi đông người, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn lây lan.
– Thời tiết: Môi trường lạnh và ẩm ướt là điều kiện lý tưởng để liên cầu khuẩn phát triển và phát tán.
Cha mẹ cần đặc biệt chú ý đến các dấu hiệu như sốt cao đột ngột, đau họng, khó nuốt, phát ban trên da (vùng cổ, ngực, cánh tay), mệt mỏi, kém ăn và sưng hạch bạch huyết ở cổ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Các bệnh phổ biến do liên cầu khuẩn gây ra ở trẻ
Bác sĩ chuyên khoa tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết liên cầu khuẩn có thể dẫn đến nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau ở trẻ em:
1. Viêm họng liên cầu
Đây là một trong những bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp trên phổ biến nhất ở trẻ. Các triệu chứng thường gặp bao gồm: đau họng dữ dội, sốt cao trên 39 độ C, đau khi nuốt, họng sưng đỏ, amidam có mủ và sưng hạch bạch huyết vùng cổ, dưới hàm. Nếu không được điều trị, viêm họng liên cầu có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm thanh quản, viêm phổi hoặc suy tim.
2. Nhiễm trùng da
Liên cầu khuẩn có thể gây ra nhiều dạng nhiễm trùng da khác nhau, đặc biệt khi trẻ có vết thương hở, trầy xước hoặc vệ sinh kém:
– Chốc lở: Nhiễm trùng bề mặt da gây ra các mụn nước, bọng nước vỡ ra tạo thành vảy tiết màu mật ong.
– Viêm quầng: Tổn thương da dạng mảng đỏ, sáng bóng, sưng tấy.
– Viêm mô tế bào: Nhiễm trùng sâu hơn vào các lớp da, gây đỏ, nóng, sưng và có thể lây lan nhanh chóng.
3. Hội chứng sốc nhiễm độc
Đây là một biến chứng cực kỳ nguy hiểm, đe dọa tính mạng của trẻ. Hội chứng này xảy ra khi liên cầu khuẩn giải phóng độc tố vào máu, gây tổn thương đa cơ quan. Trẻ thường có các triệu chứng như sốt rất cao, huyết áp giảm mạnh, phát ban lan tỏa và rối loạn chức năng nhiều cơ quan.
Ngoài ra, liên cầu khuẩn còn có thể gây ra các nhiễm trùng khác như viêm tai giữa, nhiễm trùng khớp và đặc biệt là viêm màng não ở trẻ sơ sinh (do Streptococcus nhóm B).
Chẩn đoán và phòng ngừa bệnh do liên cầu khuẩn
1. Phương pháp chẩn đoán
Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ kết hợp khám lâm sàng (kiểm tra triệu chứng, tình trạng tổng quát) với các xét nghiệm cận lâm sàng:
– Xét nghiệm máu: Phát hiện dấu hiệu nhiễm trùng và mức độ viêm.
– Nuôi cấy vi khuẩn: Lấy mẫu dịch họng để xác định chủng liên cầu khuẩn gây bệnh.
– Xét nghiệm huyết thanh: Tìm kháng thể đặc hiệu của vi khuẩn liên cầu khuẩn.
2. Biện pháp phòng ngừa hiệu quả
Phòng ngừa là chìa khóa để bảo vệ trẻ khỏi liên cầu khuẩn. Theo chuyên gia ngành điều dưỡng, cha mẹ có thể thực hiện các biện pháp sau:
– Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường: Dạy trẻ thói quen rửa tay thường xuyên bằng xà phòng. Thường xuyên lau chùi, khử trùng các vật dụng mà trẻ hay tiếp xúc. Đảm bảo nhà cửa, phòng ngủ luôn sạch sẽ, thoáng mát, tránh ẩm thấp.
– Tăng cường dinh dưỡng và miễn dịch: Xây dựng chế độ ăn giàu vitamin C, D và protein để tăng sức đề kháng cho trẻ. Khuyến khích trẻ vận động thể chất phù hợp và uống đủ nước (1.5 lít/ngày).
– Thăm khám sức khỏe định kỳ: Đưa trẻ đi khám sức khỏe thường xuyên để theo dõi sự phát triển. Khi trẻ có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như sốt cao, đau họng, phát ban, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Việc nhận biết sớm các triệu chứng và chủ động phòng ngừa đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe toàn diện của trẻ trước các bệnh do liên cầu khuẩn gây ra.
