Theo Dược học cổ truyền, mướp hương thuộc họ bí có vị ngọt, tính mát, không độc có tác dụng thanh nhiệt, nhuận da, điều kinh, chỉ đới, bình can, thông kinh lạc, hành huyết mạch, thông đại tiểu tiện.
Trong Đông Y các bộ phận của cây mướp đều được dùng làm thuốc với các tên như: Xơ mướp (ty qua lạc), dây mướp (ty qua đằng), lá mướp (ty qua diệp)… có thể sử dụng chữa nhiều bệnh khác nhau.
Dược học cổ truyền bài thuốc dân gian trị bệnh từ cây mướp
Xơ mướp
Bài thuốc chữa tắc tia sữa:gai bồ kết 10 cái, hành tươi hoặc phơi khô 1 củ, xơ mướp 1 cái đem tất cả băm nhỏ sắc với 400ml nước uống làm hai lần trong ngày. Dùng 2-3 ngày kết hợp xoa nắn cho vú thông tia sữa.
Bài thuốc chữa trĩ ra máu, rong kinh, băng huyết, kiết lỵ ra máu: xơ mướp đốt tồn tính, tán bột, uống mỗi ngày 4-8g chia làm 2 lần chiêu với nước ấm.
Bài thuốc chữa sởi (làm sởi mọc nhanh và mọc đều, hạn chế các biến chứng): xơ mướp 20g, kinh giới 12g, bạch chỉ 12g, kim ngân 12g, cỏ mần trầu 8g, cam thảo nam 4g. Tất cả thái nhỏ, sao vàng, sắc uống làm hai lần trong ngày.
Bài thuốc chữa hen: xơ mướp 20g băm nhỏ, sao; hạt đay quả dài 12g, giã dập, sao. Trộn đều, sắc uống lúc nóng, ngày hai lần. Dùng 2-3 ngày.
Quả mướp
Quả mướp
Bài thuốc chữa tiểu tiện ra máu, viêm đường tiết niệu: quả mướp 250g, dùng cả cuống và vỏ, bổ ra, thêm nước nấu thành 400ml nước, để nguội, cho lượng mật ong vừa phải vào uống thay nước giải khát trong ngày.
Bài thuốc Y học cổ truyền chữa viêm phế quản, ho nhiều đờm: mướp tươi để cả vỏ rửa sạch, giã nát lấy 40ml nước, hòa trộn với 10ml mật ong, ngày uống 2-3 lần.
Bài thuốc chữa trĩ nội, đại tiện ra máu: dùng 250g quả mướp non, nạo bỏ vỏ ngoài, thái ra thành miếng cho lượng nước vừa phải vào nấu lên ăn.
Bài thuốc chữa mụn nhọt: vỏ quả mướp già (chưa thành xơ), hạt gấc, hạt trám, đốt thành than, trộn với mỡ lợn, bôi vào vết thương.
Bài thuốc chữa thông tuyến sữa: dùng lượng mướp vừa phải, nướng tồn tính, nghiền vụn, uống 3-6g với chút rượu.
Bài thuốc chữa đau lưng: hạt mướp già 5-10g sao vàng, sắc uống.
Thân cây mướp
Bài thuốc chữa đau lưng, đau hông do thấp nhiệt: thân cây mướp 30g, phối hợp với xa tiền tử 30g, hổ trượng 15g, hoàng bá 10g, sắc nước uống ngày 1 thang.
Bài thuốc chữa viêm xoang mũi, chảy nước mũi: thân cây mướp (lấy từ mặt đất trở lên khoảng 1m) chặt nhỏ, đốt tồn tính, tán mịn, uống mỗi lần 10g với ít rượu.
Lá mướp
Lá mướp
Bài thuốc chữa ho, hen kéo dài: lá mướp hương 15g nấu nước uống hoặc chế biến dưới dạng cao lỏng 1/1, mỗi lần uống 0,5ml.
Bài thuốc Y học cổ truyền chữa viêm họng: lá mướp hương rửa sạch, giã nhỏ với ít muối, thêm nước, gạn uống làm một lần.
Bài thuốc dùng ngoài: lá mướp hương để tươi, giã nát, lấy nước bôi chữa lở đầu, mẩn ngứa, giời leo; nếu đem nướng lá, rồi giã xát chữa nước ăn chân. Lá mướp hương phơi khô, đốt tồn tính, tán bột mịn, hòa với dầu vừng, bôi chữa nứt nẻ đầu vú, viêm lợi chảy máu.
Bài thuốc chữa phù thũng: lá mướp hương 15g phối hợp với cây cứt lợn 10g, thái nhỏ, phơi khô, sắc với 200ml nước còn 50ml, uống làm một lần trong ngày. Dùng 5-7 ngày.
Rễ mướp
Bài thuốc chữa đau lưng: Rễ cây mướp và dây mướp già thái nhỏ sao vàng, tán bột. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 6g, chiêu thuốc bằng rượu.
Bài thuốc chữa đau nửa đầu, viêm mũi, viêm xoang: rễ mướp mỗi ngày 15-30g sắc uống.
Hoa mướp
Bài thuốc chữa sốt cao, đau đầu: hoa mướp 20g, hạt đậu xanh 100g. Đậu xanh để cả vỏ, ninh nhừ rồi lấy khoảng 400ml nước cốt cho hoa mướp đã thái nhỏ vào, đun sôi trong 5-10 phút. Để nguội lấy nước uống làm 2-3 lần trong ngày.
Nguồn: Suckhoedoisong.vn
