Tìm hiểu công dụng trị bệnh từ cây Cỏ Xước - Dược học cổ truyền

Tìm hiểu công dụng trị bệnh từ cây Cỏ Xước

Nội dung bài viết

Cỏ Xước là một loại cây thường mọc hoang thuộc họ Rau dền, đây là một loại Dược liệu được các thầy thuốc Đông Y sử dụng trong nhiều bài thuốc trị bệnh hữu ích.

Tìm hiểu công dụng trị bệnh từ cây Cỏ Xước

Tìm hiểu công dụng trị bệnh từ cây Cỏ Xước

Thông tin cần biết về cây Cỏ Xước

Trong Y học cổ truyền Có xước hay còn được gọi với nhiều tên gọi khác nhau như Cây ngưu tất, cây bách bội, bách bội, ngưu kinh, hoài ngưu tất, hồng ngưu tất, ngưu tịch. Cỏ xước có tên khoa học là Achyranthes, đây là một loại thực vật thân thảo, mảnh, hơi vuông, sống nhiều năm. Cỏ xước có chiều cao dao động từ 1m – 2m, phân nhiều nhánh. Lá mọc đối, nhọn ở đầu, kích thước khoảng 2cm đến 4cm bề ngang và 5cm đến 12cm chiều dài. Trên lá cỏ xước có phiến hình trứng, méo nguyên, có cuống nhỏ. Hoa cỏ xước mọc thành cụm. Bông hoa có thể phát triển từ kẽ lá hoặc ngay đầu cành. Quả có hình bầu dục, bên trong chứa 1 hạt hình trụ. Rễ màu vàng, hình trụ dài. Rễ chính phình to giống như củ, xung quanh đâm nhiều rễ con.

Hiện nay có 4 loại Cỏ xước phổ biến gồm: Cỏ xước xù xì, Cỏ xước Ấn Độ, Cỏ xước lông trắng và Cỏ xước màu xám đỏ. Trong đó, ở nước ta hầu hết loại cỏ xước lông trắng là loại  xuất hiện nhiều nhất. Cây thường mọc hoang được thu hái về làm thuốc chữa được nhiều bệnh.

Theo phân tích của Dược sĩ, giảng viên tại khoa Cao đẳng Dược Sài Gòn tại Trường Cao đẳng Y dược Pasteur cho biết trong cỏ xước chứa các thành phần hóa học như: Saponin tritecpenoid, Muối kali, Arginine, Amino axit, Alkaloids, Polysaccharide, Sắt, Muối kali, Acid oleanolic, Nước, Chất xơ, Chất tro, Đồng, Glucoza, Glucid, Ptotid, Vitamin C và Caroten

Cỏ Xước và một số bài thuốc trị bệnh hữu ích

1. Chữa bệnh gout: Đây là một trong những công dụng của cây cỏ xước được nhiều người biết tới. Người bệnh dùng cây cỏ xước phối hợp với lá tất bát, rễ cây cẩu trùng vĩ và rễ bưởi bung mỗi vị 15g. Thái mỏng thuốc rồi cho vào chảo sai vàng. Sắc lấy nước với 4 bát nước lấy 2 bát thuốc đặc, uống làm 3 lần trong ngày cho hết. Liệu trình dùng thuốc tối thiểu 7 ngày, tối đa là 10 ngày. Sau đó nếu bệnh tình chưa bớt thì nên đi tái khám lại.

2. Trị bầm máu, máu ứ bên trong do té ngã, nhức mỏi tay chân: Lấy 100 g cỏ xước ngâm chung với 30 g sâm đại hành, 50 g dứa dại và rượu trắng cao độ. Để trong ít nhất 30 ngày. Mỗi lần uống 15ml x 2 lần trong ngày.

Cỏ xước thường mọc hoang nhiều ở nước ta

Cỏ xước thường mọc hoang nhiều ở nước ta

3. Chữa bệnh viêm gan, nhiễm trùng thận: Sử dụng 30 g cây cỏ xước kết hợp với các vị rễ cỏ tranh, xa tiền, mộc thông, phất dũ, lá móng tay, trọng đài mỗi vị 15 g. Sắc lấy nước uống 1 thang trong ngày khi còn ấm. Mỗi thang chia làm 3 lần uống

4. Chữa bệnh rối loạn tiền đình, đau đầu, chóng mặt, huyết áp tăng cao, trong người bốc hỏa, táo bón: Chuẩn bị hạt muồng 20 g và cỏ xước 30 g. Hạt muồng đem sao vàng rồi sắc chung với ngưu tất uống mỗi ngày 1 thang.

5. Chữa bệnh viêm đa khớp dạng thấp: Rễ cỏ xước 20 g ( sao với rượu), tầm gửi cây dâu 16 g, độc hoạt, sâm nam, vân quy, tần giao quế chi, bạch thược, phòng đảng sâm mỗi vị 12 g, tế tân 6 g. Tất cả hợp thành một thang, sắc lấy nước uống liên tục 7 ngày trong tuần sẽ thấy các triệu chứng của bệnh viêm đa khớp dạng thấp thuyên giảm rõ rệt.

6. Trị máu nhiễm mỡ gây tăng huyết áp, xơ vữa động mạch: Sử dụng Cỏ xước và đương quy mỗi thứ 16 g, hạt lạc giời (sao vàng), xuyên khung, cỏ cứt lợn mỗi thứ 12 g, nấm mèo 10 g, hạn liên thảo 20 g. Trộn đều các nguyên liệu rồi đem sắc chung. Mỗi thang sắc chia 3 lần uống trong ngày. Kiên trì uống liên tục 20 đến 30 ngày để thấy được hiệu quả.

7. Trị tăng cholesterole và triglycerid trong máu: Lấy 12 g cỏ xước, thái mỏng, cho vào ấm hãm như hãm trà hoặc sắc uống

8. Chữa đau lưng, mỏi gối, làm mạnh gân cốt, tăng khả năng cường dương, chữa bệnh phong thấp: Sử dụng cỏ xước, sinh địa, đỗ trọng, đương quy, tiên linh tỳ, tỳ giải, ý dĩ nhân mỗi vị 30 g; Đan sâm, sơn thù, kim anh, phụ tử, phòng phong, thạch hộc mỗi vị 15 g; Hồ cốt 45 g. Sau đó mang tất cả các dược liệu giã nát tất cả các vị thuốc trên, bọc trong túi vải rồi cho vào bình thủy tinh ngâm chung với 3 lít rượu. Để khoảng 7 đến 9 ngày. Mỗi ngày uống 2 ly nhỏ khi bụng đang đói.

9. Trị tăng huyết áp, tăng cholesterol máu, xơ vữa thành mạch, nhồi máu cơ tim: Lấy 6 g rễ cỏ xước khô cho vào ấm sắc cùng với 10 cây thành ngạch. Đổ 3 bát nước nấu cạn còn 1 bát. Uống thuốc sau khi ăn khoảng 30phút liên tục trong 2 tháng liền. Nếu bệnh chưa dứt thì nghỉ 3 ngày rồi tiếp tục dùng liệu trình mới.

Cỏ Xước được sử dụng trong nhiều bài thuốc trị bệnh hữu ích

Cỏ Xước được sử dụng trong nhiều bài thuốc trị bệnh hữu ích

10. Chữa rối loạn kinh nguyệt, bệnh huyết hư ở phụ nữ: Lấy 20 g rễ cỏ xước, củ gấu, nghệ xanh, xác điến mỗi vị 16 g, rễ gai 30 g. Sắc lấy thuốc ngày 1 thang chia uống vào buổi sáng, trưa, tối. Dùng liên tục 10 ngày.

11. Chữa thận suy, vàng da, tứ chi phù thũng: Cây cúc bách nhật, xa tiền, cỏ mực, cỏ xước ( sao ) mỗi vị 30g. Uống ngày 1 thang theo dạng thuốc sắc.

12. Trị tắc kinh hoặc bế kinh ở phụ nữ: Dùng 1 thang thuốc gồm 10 g cỏ xước, 10 g cây sung úy. Mỗi thang sắc lấy nước uống làm 3 lần trong ngày.

13. Chữa sổ mũi trong các trường hợp bị viêm mũi dị ứng: Sử dụng quỷ trâm thảo, lá diễn mỗi loại 20 g, rễ cỏ xước 30 g. Sắc thuốc với 400 ml nước cho cạn còn 100ml. Chia 2 lần uống hết trong ngày khi thuốc còn ấm. Uống liền khoảng 5 ngày rồi ngưng.

14. Trị mụn, làm đẹp da: Sử dụng cây cỏ xước rửa sạch với nước muối, băm nhỏ rồi giã nát. Vắt nước cốt thoa lên da hoặc những nơi có mụn 2 lần mỗi tuần. Mỗi lần đắp trong 30 phút.

15. Chữa bệnh bạch hầu: Sử dụng 100 g rễ cỏ xước tươi đem nấu với 150 ml nước. Đun sôi kỹ, để nguội chia uống vài lần trong ngày.

16. Trị nóng sốt, chảy nước mũi: Sử dụng 30 g cỏ xước kết hợp với 30 g đơn buốt. Đem một thang sắc kỹ gạn lấy nước chia 3 phần uống hết trong ngày.

17. Chữa bệnh quai bị: Cây cỏ xước tươi giã lấy nước cốt súc miệng và uống. Phần bã đắp vào bên ngoài chỗ bị sưng đau do quai bị.

Những điểm cần lưu ý khi sử dụng cây cỏ xước

Cỏ xước mang lại khá nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe con người, tuy nhiên các giảng viên tại Trường Cao đẳng Y dược Pasteur cũng khuyến cáo các bạn đọc nên tránh sử dụng cỏ xước cho những đối tượng gồm:

  • Nam giới đang bị di tinh, mộng tinh
  • Người có vấn đề về dạ dày, đường ruột nên thận trọng khi dùng vì có thể gây tiêu chảy, đau bụng
  • Phụ nữ mang thai, Người đang trong giai đoạn hành kinh ra nhiều máu

Bài viết với mục đích tham khảo về công dụng trị bệnh từ cây Cỏ xước, nếu có nhu cầu sử dụng để trị bệnh các bạn nên hỏi ý kiến của các bác sĩ hay thầy thuốc có chuyên môn để được tư vấn cụ thể nhất.