Nội dung bài viết
Hạt sen từ lâu đã được biết đến như là một thực phẩm vô cùng giàu dinh dưỡng, nhưng bên cạnh đó, đây cũng là một vị thuốc được dùng rất nhiều trong Y học cổ truyền.
Sen rất phổ biển ở Việt Nam
Tổng quan dược liệu hạt sen
Sen là loại cây vô cùng quen thuộc, được trồng nhiều ở nước ta, đặc biệt là các tỉnh miền Tây Nam Bộ. Hạt sen có hình trái trái xoan và gồm 2 mảnh. Ở trên đầu hạt có núm màu nâu.
Hạt được bao phủ bởi màng mỏng màu nâu nhạt và có nhiều vân dọc. Khi bóc lớp màng nâu thì bên trong hạt có màu trắng ngà. Khi tách 2 lá mầm ra thì có 2 đường rãnh dọc đối xứng và bên trong chứa chồi mầm màu xanh (gọi là tâm sen hoặc tim sen).
Dược sĩ Nguyễn Quốc Trung – GV Cao đẳng Dược cho biết: Hạt sen rất giàu dinh dưỡng. Khoảng 100g hạt sen có thể cung cấp đến 18g protein, 1.9 đến 2.5g chất béo, 135 nước và một số khoáng chất cần thiết như phốt pho, canxi, natri và Kali.
Trong Đông y, hạt sen (hay còn gọi là liên nhục) là vị thuốc có tính bình, vị ngọt chát, quy kinh Thận, Tỳ và Tâm, có công năng ích thận, bổ tỳ, sát trường, an thần, dưỡng tâm, cố tinh. Trị suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, cơ thể yếu, mất ngủ, tâm phiền,…
Còn theo nghiên cứu dược liệu hiện đại, các thành phần trong hạt sen có tác dụng:
- An thần, cải thiện chất lượng giấc ngủ
- Ngăn ngừa các tác động có hại của gốc tự do và kiểm soát tiến trình của các bệnh mãn tính
- Chống viêm và hạn chế cơn đau do viêm khớp mãn tính
- Chống thiếu máu cơ tim, hạ huyết áp, ức chế sự co thắt của tim và chống lại hoạt động bất thường của tim
- Sửa chữa các protein bị hư hại và chống lão hóa
Hạt sen được dùng rất nhiều trong Đông y
Một số bài thuốc dân gian từ hạt sen
Trị người lớn suy nhược, trẻ nhỏ chán ăn và chậm lớn
Nguyên liệu
Hạt sen: 100g
Trần bì: 12g
Mầm lúa: 30g
Đậu ván trắng: 10g
Cách dùng: Đem các dược liệu sao qua rồi tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 100g bột thuốc uống cùng với nước cơm. Ngày dùng 3 lần.
Trị suy nhược thần kinh
Nguyên liệu
Liên nhục: 16g
Hoài sơn: 12g
Sâm bố chính: 12g
Cách dùng: Đem các vị tán bột, trộn với mật ong làm thành viên. Mỗi ngày uống từ 20 đến 30g.
Trị chứng mất ngủ, ngủ không ngon
Nguyên liệu
Liên nhục: 40g
Thảo quyết minh (hạt muồng): 40g
Táo nhân (sao đen): 40g
Cách dùng: Đem các vị thuốc tán thành bột, sau đó đem luyện với hồ làm thành hoàn to bằng hạt ngô. Tiếp đó sấy khô và cất trong lọ kín để dùng dần. Ngày dùng 2 lần, mỗi lần ăn 20g.
Trị chứng hư lao khiến tim đập hồi hộp, tâm phiền không ngủ được, hoa mắt, đầu váng
Nguyên liệu
Hạt sen: 12g
Viễn chí: 12g
Phục thần: 12g
Toan táo nhân: 12g
Hoàng kỳ: 12g
Đảng sâm: 12g
Trần bì: 6g
Cam thảo: 4g
Cách dùng: Đem tất cả dược liệu sắc uống, ngày dùng 1 thang.
Trị di hoạt tinh và tăng cường chức năng sinh lý nam giới
Nguyên liệu
Liên nhục: 20g
Ba kích: 20g
Sơn thù: 20g
Phụ tử: 20g
Phúc bồn tử: 20g
Long cốt: 20g
Bổ cốt: 20g
Cách dùng: Đem nghiền thành bột, sau đó dùng hồ nếp làm thành hoàn. Mỗi lần dùng 12g chiêu với nước muối loãng. Nên dùng thuốc khi đói.
Trị chứng lỵ mãn tính và tiêu chảy do tỳ hư
Bài thuốc dân gian số 1: Đem 12g đẳng sâm, 5g hoàng liên, 12g hạt sen sắc uống. Ngày dùng 1 thang.
Bài thuốc dân gian số 2
Nguyên liệu
Sa nhân, trần bì, cát cánh: Mỗi vị 6g
Ý dĩ, bạch biển đậu, bạch truật, đảng sâm, hạt sen, hoài sơn (củ mài), bạch linh: Mỗi vị 10g
Cam thảo: 4g
Cách dùng: Đem các vị làm thuốc hoàn tán hoặc sắc uống, ngày dùng 1 thang.
(Lưu ý: Người có đại tiện táo và thực nhiệt nên thận trọng khi dùng hạt sen. Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, nên hỏi ý kiến bác sĩ, dược sĩ trước khi dùng).
Nguồn: duochoccotruyen.edu.vn
